دسته سوم،درس سوم (مربوط به 3 پست قبلی)
بررسی دسته سوم :
نویسه هایی که از نظر نوشتاری متفاوت ولی از نظر تلفظ (طرز ادا ) مشترک هستند .
" این علامت نشان دهنده لینک دانلود فایل صوتی است . فایل های صوتی را دانلود کرده و به
دقت به آن گوش دهید . "
در صامت ها : نویسه ایی که این ویژگی را داشته باشد وجود ندارد
در مصوت ها : ـه ، ێ ، ۆ ، وو
تلفظ این نویسه ها نیز در زبان فارسی وجود دارد اما شکل نوشتاری این آواها در زبان کُردی با زبان فارسی متفاوت است .
مصوت ها:
-----------------------------------------------------------------------
1 - ( ە : ە ـه )
در زبان کُردی این نویسه برای نشان دادن آوای
" فتحه ( َ ) " در عربی / " اَ ( َ ) " در فارسی / آوای" æ " در انگلیسی
تعریف شده است .
در عربی : فَتحَ / در فارسی : سَرد / در انگلیسی : cat / kæt /
یک تفاوت اساسی زبان کُردی با زبان فارسی در نحوه کاربرد مصوت ها:
در زبان کُردی نویسه هایی که برای مصوتها تعریف شده اند به همراه نویسه هایی که برای
صامت ها تعریف شده اند بکار می روند .
برای مثال ( سَرد ) را در فارسی همان - سرد - می نویسند . ( بدون علامت ( َ ) روی "س" ) .
اما در زبان کُردی آنرا " سه‌رد " می نویسند یعنی همراه با مصوت " ـه " . { علامت " ـه " همان کارکرد ( َ ) را دارد }
برا فهم بیشتر به نحوه نوشتاری کلماتی که تنها با الفبای کُردی نوشته شده اند توجه کنید :
فارسی کُردی
------------ -------------
درد = د + َ + ر + د >>> دەرد
زهر = ز + َ + ﮬ + ر >>> زەهر
بهار = ب + َ + ﮬ + ا + ر >>> بەهار
سرسرا = س + َ + ر + س + َ + ر + ا >>> سەرسەرا
-----------------------------------------------------------------------
حال به تلفظ نویسه " ( ە : ە ـه ) " در کلمات زیر گوش دهید :
" که‌ر ، قاله ، ناله ، که‌و ، مه‌ڕ ، نەشمیل ، دەم ، وەرە ، مەل ، پەلە "
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " e / E " نشان داده می شود .
-----------------------------------------------------------------------
2 - ( ێ : ـێـ ـێ )
این نویسه در زبان کُردی برای نشان دادن آوای
" کسره ( ِ ) " در عربی / " اِ ( ِ ) " در فارسی / آوای" e " در انگلیسی
تعریف شده است .
در عربی : اِشتَهدُ / در فارسی : گِدا / در انگلیسی : / bed / bed
برا فهم بیشتر به نحوه نوشتاری کلماتی که تنها با الفبای کُردی نوشته شده اند توجه کنید :
فارسی کُردی
------------ -------------
کتاب = ک + ِ + ت + ا +ب >>> کێتاب
ندا = ن + ِ + د + ا >>> نێدا
کشور = ک + ِ + ش + و + َ + ر >>> کێشوەر
سراج = س + ِ + ر + ا + ج >>> سێراج
حال به تلفظ نویسه " ( ێ : ـێـ ـێ ) " در کلمات زیر گوش دهید :
" جێ ، پێ ، دەمەوێ ، شێر ، مێ ، وێنە ، ئاوێنە ، هەوێن ، نێر ، کێو "
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " ê / Ê " نشان داده می شود .
-----------------------------------------------------------------------
3 - ( ۆ : ۆ ـۆ )
این نویسه در زبان کُردی برای نشان دادن آوای
" ضمه ( ُ ) " در عربی / " اُ ( ُ ) " در فارسی / آوای " ɔː " در انگلیسی
تعریف شده است .
در عربی : اُجیبُ / در فارسی : کُلاه / در انگلیسی : / ball / bɔːl
برا فهم بیشتر به نحوه نوشتاری کلماتی که تنها با الفبای کُردی نوشته شده اند توجه کنید :
فارسی کُردی
------------ -------------
کلاه = ک + ُ + ل + ا +ه >>> کۆلاه
کمد = ک + ُ + م + ُ + د >>> کۆمۆد
گل = گ + ُ + ل >>> گۆل
برد = ب + ُ + ر + د >>> بۆرد
-----------------------------------------------------------------------
حال به تلفظ نویسه " ( ۆ : ۆ ـۆ ) " در کلمات زیر گوش دهید :
" دۆ ، کۆڵان ، کۆتر ، ئاسۆ ، درۆ ، مەڕۆ ، هێرۆ ، بۆق ، سۆران ، هەڵۆ "
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " o / O " نشان داده می شود .
-----------------------------------------------------------------------
4 - ( وو : وو ـوو )
این نویسه در زبان کُردی برای نشان دادن آوای
در فارسی : " اویِ کشیده " / در انگلیسی : آوای " uː "
تعریف شده است .
در فارسی : مغرور / در انگلیسی: /: pool / puːl
برا فهم بیشتر به نحوه نوشتاری کلماتی که تنها با الفبای کُردی نوشته شده اند توجه کنید :
فارسی کُردی
------------ -------------
غروب = غ + ُ + ر + و + ب >>> غۆرووب
سرور = س + ُ + ر + و + ر >>> سۆروور
خوب = خ + و + ب >>> خووب
رود = ر + و + د >>> روود
-----------------------------------------------------------------------
حال به تلفظ نویسه " ( وو : وو ـوو ) " در کلمات زیر گوش دهید :
" دوو ، زوو ، خوو ، توور ، پوور ، دوور ، سنوور ، خاپوور ، کووڕ ، ئەستوور "
در الفبای لاتین این آوا با نویسه"û / Û " نشان داده می شود .
مصوت ها در الفبای لاتین :
الفبای عربی الفبای لاتین
----------- -------------
( ە : ە / ـه ) >>> e / E
( ێ : ـێـ / ـێ ) >>> Ê / ê
( ۆ : ۆ / ـۆ ) >>> o / O
( ا : ا / ـا ) >>> a / A
( وو : وو / ـوو ) >>> û / Û
( یی : ـيـ / ى ) >>> î / Î
( و : ـو ) >>> u / U
( بزرۆكه ) >>> i / I