الفبای کردی (درس اول)
صامت (بی صدا ) :
ئـ / ب / پ / ت / ج / چ / ح / خ / د / ر / ڕ / ز / ژ / س / ش /
ع / غ / ق / ف / ڤ / ک / گ / ل / ڵ / م / ن / و / ه / ی / ( 29 نویسه )
مصوت ( صدادار ) :
ـه / ێ / ۆ / ا / وو {او کشیده } / ی / و {او کوتاه} / بزرۆکە / ( 8 نویسه)
بزرۆکە:
- در الفبای عربی نویسه ایی برای بزرۆکە در نظر گرفته نشده اما در الفبای لاتین از نویسه " i " استفاده می شود
- بزرۆکە (bzroka) صوتی نزدیک به صوت کسره است که در رسم الخط لاتین به صورت " i / I " نشان داده می شود . عرب آنرا کسره ی مختلسه یعنی کسره دزدکی می خوانند . " بزر " در کُردی به معنی گم شدن است .
صامت چیست ؟ به آواهایی گفته می شوند که در هنگام ادا کردن با مانع ( موانعی مانند
لب،دندان،حلق ) برخورد می کنند یا به اصطلاع استپ می شوند .
مصوت چیست ؟ آواهایی که صامت ها به کمک آنها ادا می شوند و در هنگام ادا کردن با هیچ
گونه استپی روبرو نمی شوند .
حال به مقایسه ظاهری الفبای زبان فارسی با الفبای زبان کُردی می پردازیم :
نویسه های زیر الفبای زبان فارسی را نشان می دهد :
صامت (بی صدا )
/ ء / ا / ب/ پ/ ت/ ث/ ج/ چ/ ح/ خ/ د/ ذ / ر/ ز/ ژ/
/ س/ ش / ص/ ض/ ط / ظ/ ع / غ/ ق/ف/ک/گ/ ل/ م/ ن/ و/ ه/ ی / (33 نویسه)
مصوت ( صدادار )
َ / ِ / ُ / ا / و (صدای او کشیده ) / ی / (صدای ایی کشیده ) ( 6 نویسه)
جدول مقایسه ایی بین الفبای کُردی و فارسی :
در صامت ها :
Ø : یعنی این نویسه را ندارد
فارسی |
ء |
ا |
ب |
پ |
ت |
ث |
ج |
چ |
ح |
خ |
کُردی |
ئـ |
ا |
ب |
پ |
ت |
Ø |
ج |
چ |
ح |
خ |
فارسی |
د |
ذ |
ر |
Ø |
ز |
ژ |
س |
ش |
ص |
ض |
کُردی |
د |
Ø |
ر |
ڕ |
ز |
ژ |
س |
ش |
Ø |
Ø |
فارسی |
ط |
ظ |
ع |
غ |
ف |
Ø |
ق |
ک |
گ |
ل |
کُردی |
Ø |
Ø |
ع |
غ |
ف |
ڤ |
ق |
ک |
گ |
ل |
فارسی |
Ø |
م |
ن |
و |
ه |
ی |
| |||
کُردی |
ڵ |
م |
ن |
و |
ه |
ی |
|
در مصوت ها :
Ø : یعنی این نویسه را ندارد
فارسی |
َ |
ِ |
ُ |
ا |
و |
ی |
Ø |
Ø |
کُردی |
ـه |
ێ
|
ۆ
|
ا |
وو |
ی |
و |
i بزرۆکە |
با کمی دقت در همین دو جدول می توان به تفاوت های ظاهری زیر اشاره کرد :
در صامت ها :
1. در الفبای کُردی نویسه های ( ث / ذ / ص / ض / ط / ظ ) وجود ندارند پس این نویسه ها در نوشتار کُردی هیچ کاربردی ندارند .
2. در الفبای کُردی
برای نویسه های (ث / ص / س ) ازنویسه ( س )
برای نویسه های (ت / ط ) از نویسه ( ت )
برای نویسه های (ذ / ز / ض / ظ ) ازنویسه ( ز )
استفاده می شود .
3. نویسه های (ئـ/ ڕ / ڤ / ڵ ) تنها به الفبای زبان کُردی اختصاص دارند .
در مصوت ها :
1. نویسه های ( ا / ی ) در هر دو کامل شبیه هم هستند .
2. تلفظ نویسه های (ـه / ێ / ۆ / وو ) دقیقا شبیه تلفظ نویسه های ( َ / ِ / ُ / و { او کشیده } ) است اما شیوه نوشتاریشان با هم متفاوت است .
3. نویسه های (و {او کوتاه} / { I } بزرۆکە ) تنها به الفبای زبان کُردی اختصاص دارند .
حال برای شروع موضوع حروف را به چهار دسته تقسیم کرده سپس به بررسی
هر دسته می پردازیم :
دسته اول ( درس اول ) : نویسه هایی که از نظر نوشتاری و تلفظ (طرز ادا ) بین الفبای کُردی و الفبای
فارسی مشترک هستند .
دسته دوم ( درس دوم ) : نویسه هایی که از نظر نوشتاری مشترک ولی از نظر تلفظ (طرز ادا )
متفاوت هستند .
دسته سوم ( درس سوم ) : نویسه هایی که از نظر نوشتاری متفاوت ولی از نظر تلفظ (طرز ادا )
مشترک هستند .
دسته چهارم ( درس چهارم ) : نویسه هایی که هم از نظر نوشتاری وهم از نظر تلفظ (طرز ادا )
باالفبای فارسی متفاوتند .
کاربران محترم،در چند روز آینده این چهار درس را نیز می نویسیم.با تشکر